Kinderergotherapie

"Mijn kind heeft moeite met dagelijkse handelingen zoals aankleden en veters strikken."

"Mijn kind is onhandiger met spelletjes dan zijn leeftijdsgenootjes."

"Mijn kind heeft veel moeite met zelfstandig werken."

Bij deze en andere problemen op het gebied dagelijkse handelingen bent u bij een kinderergotherapeut op de juiste plek. De kinderergotherapeut biedt hulp in de vorm van onderzoek, therapie en advies op maat.

Wat is kinderergotherapie?

Als gevolg van een vertraagde motorische ontwikkeling, sensorische informatieverwerkingsproblemen, ziekte of een ongeluk, kan een kind beperkingen ervaren. Het uitvoeren van vaardigheden, die normaal gesproken zonder veel moeite eigen gemaakt worden, zijn dan ineens niet meer zo vanzelfsprekend. Het kind heeft moeite met het aanleren of uitvoeren van deze vaardigheden en dit kan leiden tot onzekerheid of frustratie.

De kinderergotherapeut is deskundig in het analyseren van vaardigheden en verbeteren van het dagelijks handelen. Het stimuleren van het kind in zijn ontwikkeling om zo betekenisvol en zelfstandig mogelijk te handelen staat centraal. Dit kunnen vaardigheden zijn die thuis, op school of in de vrije tijd worden uitgevoerd, zoals:

• op het gebied van zelfverzorging: het aankleden, smeren van een boterham
• op het gebied van productiviteit: knippen, schrijven, taken plannen, het zelfstandig werken
• op het gebied van ontspanning: puzzelen, bouwen en spelontwikkeling.

De problemen in de zelfredzaamheid, bij schoolse activiteiten of in het spel worden door middel van ergotherapeutische behandeling verminderd of opgelost.

Waarvoor kun je bij de kinderergotherapeut terecht?

• Sensorische integratietherapie; behandeling en advies bij problemen in de sensorische informatieverwerking.
• Fijne motoriek; zoals het grijpen, reiken, de oog/handcoördinatie, het ontwikkelen van de handvoorkeur en het samenwerken van beide handen.
• Arm/handfunctie- en vaardigheidstrainingen; bij pijnklachten, vermoeidheidsklachten, krachtsverlies of functieverlies in de arm en hand, zoals bij midcarpale-instabiliteit of KANS (klachten arm, nek, schouder)/rsi.
• Zelfverzorging; zoals onder andere het wassen, afdrogen, aan- of uitkleden, tanden poetsen, haren kammen, knopen vastmaken, veters strikken, eten met bestek enzovoort.
• (Pre)schoolse vaardigheden; zoals tekenen, knippen, knutselen, schrijfvoorwaarden/schrijven.
• Optimaliseren van de aandacht/ concentratie, zithouding en werkhouding
• Ruimtelijke oriëntatie; zoals links/rechts oriëntatie, puzzelen, bouwen, de ontwikkeling van het lichaamsplan
• Handelen; het aanleren van vaardigheden, het automatiseren van vaardigheden, het plannen en organiseren van activiteiten, het zelfstandig uitvoeren van taken.

Hoe werkt de kinderergotherapeut?

• Aanmelding

In een gesprek wordt bekeken wat de hulpvraag is. Deze hulpvraag, de wensen en behoeftes van het kind zijn uitgangspunt. Aanvullend op dit gesprek vullen ouders en, indien nodig, de leerkracht een vragenlijst in.

• Observatie en onderzoek

Tijdens de testen en observaties worden de handelingen die belangrijk zijn voor het kind geanalyseerd. Er wordt bekeken wat de mogelijkheden en beperkingen van het kind zijn om deze handelingen uit te voeren. De resultaten van de intake en het onderzoek worden verwerkt in een onderzoeksverslag. In een gesprek met ouders worden deze resultaten besproken en behandeldoelen opgesteld. Vaak is het zinvol de leerkracht op de hoogte te stellen. Op verzoek van ouders worden er aan school individuele handelingsadviezen gegeven. Dit stelt het kind in staat het geleerde goed toe te kunnen passen in de klas.

• Behandeling

De behandeling duurt 30 of 45 minuten en vindt plaats in de praktijk, op school of thuis. De ouders worden hierbij betrokken. Naast algemene ergotherapeutische principes wordt er gebruik gemaakt van wetenschappelijk onderzochte behandelmethodes zoals sensorische integratie, CO-OP (Cognitive Orientation to Dialy Occupational Performance).

De ergotherapeut oefent spelenderwijs met verschillend spel- en ontwikkelingsmateriaal. Naast het stimuleren van de sensomotorische ontwikkeling, het ontwikkelen van oplossingsstrategieën en het verbeteren van de fijne motoriek neemt advisering een belangrijke plaats in. Ouders worden geadviseerd op welke wijze het kind ondersteund kan worden. Soms is het nodig hulpmiddelen te gebruiken of de omgeving aan te passen, waardoor het kind een vaardigheid beter kan uitvoeren. Tijdens een huis en/of schoolbezoek worden naar oplossingen gezocht. Hierbij kan gedacht worden aan: woningaanpassing, inrichten van een speelhoek, zitvoorziening, antislipmatje, speciaal bestek, Personal Daily Assistant, ergonomische pen, laptopvoorziening, de juiste schommel of een aangepaste fiets.

Ergotherapie op school

• Screening   

Het is mogelijk een screening van het handelen te laten doen in de klas. Hierbij wordt er gericht geobserveerd in de vertrouwde omgeving van het kind. De problemen die de ouders, leerkrachten of het kind zelf aangeven, worden in kaart gebracht. Hierbij wordt naar het kind gekeken, naar de taken en naar de omgeving.

Er wordt niet alleen gekeken naar de oorzaak van de problemen, maar ook naar de sterke kanten van het kind en de taak- en omgevingsfactoren.  Na de observatie wordt er een plan van aanpak gemaakt die past bij de leerling en bij zijn of haar omgeving.

Een screening kan ingezet worden bij:

• twijfel over de ontwikkeling van de fijne motoriek en/ of voorkeurshand
• automatiseringsproblemen
• schrijfproblemen
• problemen met zelfstandig werken
• moeite met meedoen bij routines van de klas
• aandacht en concentratieproblemen
• druk en onrustig gedrag

• School AMPS

De School AMPS (Assessment of Motor and Process Skills) is ontwikkeld voor ergotherapeuten om een leerling in de schoolse omgeving te observeren. Het handelen en “doen” staat centraal.

De Schoolamps meet welke vaardigheden op motorisch gebied en op procesmatig gebied het handelen op school negatief beïnvloeden en/of welke vaardigheden juist sterk zijn in het kunnen functioneren op school.

Onder motorische vaardigheden wordt verstaan; heeft de leerling een goede uitgangshouding, kan het voorwerpen manipuleren in de hand, kan het vloeiend bewegen en materialen gedoseerd gebruiken e.d.  Onder procesmatige vaardigheden wordt verstaan; neemt de leerling initiatief om aan de taak te beginnen, heeft het een logische volgorde van werken, kan het problemen oplossen, hoe is de organisatie van het werk en de werkplek e.d.

De ergotherapeut observeert de leerling in zijn eigen klas terwijl het samen met andere leerlingen een opdracht (taak) uitvoert. De leerkracht bepaalt in overleg met de ergotherapeut welke opdrachten uitgevoerd worden. De regels van de klas worden hierin meegenomen.  Na de observatie vult de ergotherapeut een scoreformulier in waarbij de leerling op zowel de motorische vaardigheden als procesmatige vaardigheden beoordeeld wordt. De gegevens hiervan worden door haar geanalyseerd en geïnterpreteerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een gestandaardiseerd computerprogramma waarbij de leerling wordt vergeleken met leeftijdgenootjes. Ook wordt geanalyseerd op welk gebied de leerling de meeste moeilijkheden heeft bij het uitvoeren van zijn of haar taken. Hiervan wordt een verslag gemaakt met adviezen / doelstellingen hoe de leerling het meest adequaat geholpen kan worden. Een mogelijke uitkomst is dat er een indicatie is voor ergotherapie. De gegevens worden met de leerkracht en ouders nabesproken.